دندانهای عقل، آخرین دندانهایی هستند که فرایند رشد و تکامل خود را در دهان کامل میکنند. این مجموعه، شامل چهار دندان عقل میباشد که در قسمت پشتی دندانهای آسیاب و در هر دو طرف فکهای بالا و پایین، رشد میکنند. سن شروع رشد این دندانها، بین هفده الی بیستوپنجسالگی میباشد.
رشد این دندانها معمولاً با درد همراه بوده و ممکن است به دندانهای مجاور فشار وارد کنند و آنها را از ردیف دندانها خارج کند. رشد دندانهای عقل، حتی ممکن است با عفونت و یا پوسیدگی ریشههای دندانهای مجاور، همراه باشد.
درصورتیکه برای رشد دندانهای عقل فضای کافی در دهان وجود نداشته باشد، ممکن است این دندانها، منحرف و یا کج شوند. در مواردی عدم وجود فضای کافی برای رشد در دهان، می تواند باعث شود که دندانهای عقل قادر نباشند از بافت لثه خارج شوند.
دندان های عقل می توانند به این چهار شکل رشد کنند:
رشد دندان های عقل، حتی اگر همراه با درد نباشد، می تواند مشکلات مختلفی به همراه داشته باشد. به همین علت است که اکثر دندانپزشکان توصیه میکنند که این دندانها پیش از ایجاد آسیبهای جبرانناپذیر از دهان خارج شوند. از طرفی بعضی از دندانپزشکان و متخصصان ارتودنسی معتقد هستند که میتوان با مراقبت و تحت نظر گرفتن دندانهای عقل، آنها را نگه داشت.
کشیدن دندانهای عقل میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد ازجمله این عوارض میتوان به تورم در محلی که دندان قبلاً وجود داشته، ریسک عفونت، خطر خونریزی، حساسیت به ماده بیحسی و دیگر عوارض ناشی از جراحی، اشاره کرد؛ اما خارج نکردن این دندانها، ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد. در اینجا به پنج مورد از مهمترین عوارض احتمالی نکشیدن دندانهای عقل، اشاره میکنیم:
بهطورکلی، زمان خاصی برای کشیدن دندانهای عقل وجود ندارد. عواملی مانند شدت درد، تأثیری که رشد این دندانها بر سایر دندانها داشته است، بررسی عفونتهای احتمالی و … میتوانند بر تعیین زمان مناسب، برای انجام جراحی عمل کشیدن دندان عقل، مؤثر باشند.
دندانپزشک با بررسی این عوامل و عکس های رادیولوژی، می تواند تشخیص دهد که آیا زمان مناسب برای کشیدن دندانهای عقل فرا رسیده است یا نه.
جراحی دندان عقل، معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود. در این جراحی تا حدی که دندان عقل قابلرؤیت باشد، لثه را برش میزنند. سپس با ابزاری، مایع اطراف دندان را خارج میکنند. درصورتیکه دندان بهراحتی خارج نشود، ممکن است دندانپزشک آن را به دو قسمت تقسیم کرده و سپس خارج نماید. سپس محل شستوشو داده میشود و لثه بخیه زده خواهد شد.
رعایت دستورالعملهای پزشک، پس از عمل جراحی کشیدن دندان عقل، بسیار مهم بوده و در صورت عدم رعایت این دستورالعمل ممکن است عفونت ایجاد شود. این توصیهها شامل موارد زیر میباشد:
برای جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است در اثر رشد دندانهای عقل برای شما به وجود آیند، بهتر است هر شش ماه یکبار به دندانپزشک و یا متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.