مراحل اولیه ارتودنسی دندان

ارتودنسی دندان یکی از درمان های نسبتا طولانی مدت در دندانپزشکی است که بسته به نوع مشکل فک و دندان و شدت آن، ممکن است بین 6 ماه تا 3 سال و یا حتی بیشتر ادامه داشته باشد. این درمان از چند مرحله اساسی و کلی تشکیل شده است که با هم در این مقاله به معرفی مراحل ارتودنسی دندان به ترتیب خواهیم پرداخت.

هدف از درمان مراحل ارتودنسی دندان را مشخص میکند

قبل از شروع لازم است بدانید که این مراحل بسته به هدف درمان، میتوانند کمی با هم متفاوت باشند و بنابراین نوع مراحل ارتودنسی را می توان با در نظر گرفتن خواسته مراجعین به دو صورت تقسیم بندی کرد. ما مراحل را در دو دسته از مراجعین زیر بررسی میکنیم:

• دسته اول مراجعینی هستند که صرفا از جهت زیبایی اقدام به انجام عمل ارتودنسی می کنند.
• دسته دوم افرادی هستند که به سلامت دندان ها و سهولت رعایت بهداشت دهان و دندان فکر می کنند.

مراحل اولیه ارتودنسی دندان

فرقی نمیکند که هدف شما از درمان چه باشد، زیرا گام های اولیه در سلسله مراحل درمان ارتودنسی دندان تقریبا یکسان و به شرح زیر است:

1. بطور معمول متخصص ارتودنسی شما اولین جلسه را به معاینه و بررسی مشکلات دندان‌هایتان اختصاص می دهد. در همان جلسه اول ویزیت، متخصص ارتودنسی به شما درباره نحوه تشخیص و بررسی دندان ها و فک توضیحاتی ارائه میدهد.
2. بعد از آن، جهت مشاهده دقیقتر و تشخیص بهتر، با اشعه ایکس از دندان های شما عکس گرفته میشود. رادیوگرافی از تک تک دندان ها، سبب می شود تا بتوان هر گونه مشکلی که متوجه دندان هایتان است را قبل از نصب براکت های ارتودنسی بر طرف کرد.
3. با این ارزیابی ها و بررسی های دقیق متخصص ارتودنسی اکنون می تواند نظر قطعی خود درباره نوع و شدت مشکل شما و برنامه درمانی پیش رو را به اطلاعتان برساند.
4. اما متخصص ارتودنسی پیش از آنکه بخواهد اصلاح مشکل دندان های شما را شروع کند، باید از سلامت ساختارهای دهان و دندان شما مطمئن شود. او باید ابتدا از سلامت لثه های شما اطمینان حاصل کند. و اگر مورد مشکوکی در لثه های شما پیدا کرد، برای تشخیص و درمان بیماری های لثه، شما را به یک پریودنتیست معرفی خواهد کرد.
5. این تنها کاری نیست که متخصص قبل از شروع درمان انجام میدهد. او در مرحله بعدی به سراغ پر کردن پوسیدگی ها و جرم گیری دندان ها می رود. زیرا اگر دندان ها سالم نباشند درمان ارتودنسی شما هیچ معنایی ندارد و در طول مدت درمان چه بسا دندان ها به شدت آسیب ببینند و حتی نحوه مسواک زدن و شستشوی دهان و دندان به مشکل بر بخورد.
6. پس از رفع همه مشکلات احتمالی دهان و دندان در صورتی که به تشخیص متخصص شما نیاز به درمان ارتودنسی متحرک داشته باشید. باید در همان جلسه از فک بالا، پایین و دندان های شما قالبگیری شود تا بتوانید وارد سایر مراحل ارتودنسی دندان شوید.

مراحل ارتودنسی برای نصب دستگاه ارتودنسی ثابت

ما در ارتودنسی از دو دسته دستگاه برای درمان مشکلات دندان و فک استفاده میکنیم. یک دسته از آن ها ثابت هستند و باید تا پایان دوره درمان به دندان هایتان وصل شود و دسته دیگر متحرک هستند که لزومی ندارد همیشه و در تمام طول درمان از آن ها استفاده کنید.ما از دستگاه های ارتودنسی ثابت برای درمان ناهنجاری های پیچیده و زمانی که دندان های دائمی شخص کاملا در آمده باشد استفاده میکنیم.

نداشتن محدودیت سنی برای استفاده از ارتودنسی ثابت و همچنین کارایی بالای آن باعث شده است که بیماران تمایل بیشتری به استفاده از دستگاه های ارتودنسی ثابت داشته باشند. این نوع ارتودنسی دندان های شما را به وسیله سیم ها و کش های مخصوص به سمت مورد نظر حرکت داده و دندان ها را در سر جای اصلی خود قرار می دهد. انجام این کار هیچ آسیبی به دندان ها و ریشه آنها وارد نمیکند. داشتن بریس ها با تمام اجزایشان حین درمان معمولا مسواک زدن و تمیز کردن آن ها را با دشواری مواجه میکند. اما پس از برداشتن براکت ها در پایان کار، رسیدگی و حفظ بهداشت دهان و دندان هایتان بسیار آسان تر می شوند.

مهمترین مرحله درمان ارتودنسی: نصب براکت ها

مرحله اتصال بریس ها به دندان های مراجعین بسیار مهم است و خود شامل دو مرحله زیر است:

• بعد از ارزیابی های اولیه و بررسی تمام جوانب درمان، برای شروع کار و قبل از نصب براکت ها، متخصص ارتودنسی شما ابتدا دندان هایتان را پالیش زده و خشک می کند. سپس اسید مخصوص یا یک ماده سمنت مانند (سیمان مخصوص) را  روی سطح دندان ها قرار می دهد تا شرایط را برای نصب براکت ها آماده کند. در مواردی که کامپوزیت نوری برای چسباندن براکت ها به دندان مورد استفاده قرار گیرد لازم است که نور پلاسما با شدت بالا به روی براکت ها تابانده شود.
• چسپاندن براکت ها تنها بخشی از کار است و در مرحله بعدی باید بین تمام براکت ها اتصال ایجاد کنیم. برای این منظور ما یک سیم مخصوص قوس دار را از تمام براکت ها عبور می دهیم. این سیم علاوه بر متصل کردن براکت ها به هم، به دندان ها فشار وارد میکند تا در جهتی که مد نظر ما است حرکت داده شوند. اگر لازم باشد فشار ببیشتری به دندان ها وارد شود برای ایجاد فشار بهتر بر دندان ها، کش های کوچکی که ترکیب رنگی مختلفی دارد به دلخواه بیمار روی براکت های ارتودنسی قرار می گیرد.

نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که تجربه نصب بریس و اعمال فشار بر دندان ها از سخت ترین مراحل ارتودنسی دندان است زیرا ممکن است کمی برای شما دردآور باشد. این درد ممکن است تا یک هفته با شما بماند تا به تدریج از شدت آن کاسته شود .اما شما می توانید با خوردن داروی مسکن (که معمولا استامینوفون است) و یا هر داروی دیگری  که دکترتان برایتان تجویز کرده از درد را تسکین دهید.

البته بعضی افراد هم جویدن آدامس بدون قند را به مصرف مسکن ترجیح می دهند. آنها با جویدن این آدامس ها هم به تقویت حرکت دندان هایشان و هم کاهش درد ناشی از  ارتودنسی کمک می کنند .

تنظیم سیم و براکت ارتودنسی

تنظیم سیم و براکت یکی دیگر مهمترین مراحل ارتودنسی ثابت است. در این مرحله شما بایستی حدود 3 تا 4 هفته یا هر ماه توسط متخصص ارتودنسی خود ویزیت شوید. تا اگر کش های ارتودنسی نیاز به تعویض دارد و یا سیم و براکت ها به تنظیم جدید نیاز دارد، این کار انجام شود. پس از هر بار تنظیم و تعویض کش ها، ممکن است کمی درد تجربه کنید زیرا به طور معمول به سیم ها و دندان فشاری اعمال میشود که تا به آن عادت کنید کمی طول میکشد و تجربه درد طبیعی است.

مراحل ارتودنسی برای نصب دستگاه ارتودنسی متحرک

ما از دستگاه های متحرک برای سنین پایین تر و ناهنجاری های فکی در سنین قبل بلوغ  استفاده میکنیم. برای شروع کار ابتدا، از فک بالا و پایین بیمار قالب گیری صورت می گیرد تا از روی آن ها پلاک های شفاف بالا و پایین ساخته می شود . پس از آماده شدن قالب، بیمار متعهد می شود در همه زمان ها حتی در خواب از قالب متحرک استفاده کند .

هرچند که میتوان قالب های ارتودنسی را به راحتی از روی دندان برداشته و یا دوباره آن ها را سرجایش قرار داد اما این قالب ها را می توان فقط در زمان خوردن و آشامیدن از دهان خارج کرد. و باید پس از استفاده از مسواک و نخ دندان آن را دوباره در دهان قرار داد .

چند نکته درباره مراحل ارتودنسی متحرک:

• استفاده از این روش برای افرادی که سن کمتری دارند بسیار مفید است. زیرا باعث می شود که علاوه بر مشکلات دندانی ناهنجاری های کوچک فکی آنها نیز بر طرف شود .
• همچنین استفاده از ارتودنسی متحرک ممکن است سبب محدودیت حرکات دندانی شود.
• برای درمان ارتودنسی به وسیله قالب متحرک، متخصص ارتودنسی به همکاری بیمار نیز نیازمند می باشد.
• مدت زمان استفاده از دستگاه ارتودنسی متحرک بسته به سن بیمار تقریبا 6 ماه الی یک سال است.

مراحل ارتودنسی برای مشکلات جدی تر

ما علاوه بر ردیف کردن دندان ها میتوانیم هر گونه ناهنجاری مربوط به فک و صورت را با ارتودنسی درمان کنیم. اکنون بیایید تصور کنیم که هدف ما از انجام درمان ارتودنسی زیبایی نیست و میخواهیم یک ناهنجاری یا مشکل جدی مربوط به فک را درمان کنیم.

ناهنجاری های فک و صورت بیشتر احتمال دارد که ارثی باشد. و این احتمال هم وجود دارد که در اثر کشیدن پیش از موعد دندان شیری و یا در اثر ضربه و تصادف باشد. در هر صورت و به هر دلیل که باشد این ناهنجاری ها در کودکان قابل درمان و پیشگیری می باشند

مراحل ارتودنسی دندان برای اصلاح و درمان ناهنجاری های فک، صورت و دندان

مطابق معمول ما چند مرحله زیر را برای این نوع درمان در نظر میگیریم:

• در اولین مرحله ابتدا شما می بایستی ارزیابی شوید.
• از فک و دندان های شما تصاویری به کمک اشعه ایکس گرفته میشود.
• ارتودنتیست شما پس از مشاهده رادیو گرافی های فک و صورت به شما خواهد گفت که شما باید جراحی فک انجام دهید یا نه!
• اگر مشکلات مرتبط با فک را در کودکان بتوان تنها با ارتودنسی دندان برطرف کرد و نتیجه مطلوب را بدست آورد دیگر نیازی به جراحی فک نمی باشد.
• اما ممکن است مشکل با کمک ارتودنسی ساده دندان برطرف نشود. بابراین نیاز به عمل جراحی داریم. عمل جراحی فک در صورتی مورد استفاده قرار می گیرد که ارتودنسی به تنهایی پاسخ گوی مشکلات مرتبط با فک شما و یا فرزند شما نباشد.
• اما به هر حال در مرحل ارتودنسی اولیه شما باید از درمان ارتودنسی شروع کنید و همان ابتدا نمیتوان عمل انجام داد. اول باید موقعیت دندان ها مشخص شود و بعد با اطمینان بیشتر شروع به جراحی کرد.

نکته:

اصلاح روابط بین دندان های  فک بالا و ارتباط آن با دندان های فک پایین به وسیله جراحی فک صورت می گیرد. بخشی از این اصلاح به وسیله ارتودنسی صورت می گیرد. بخش دیگر این پروسه نیز با جراحی فک انجام می شود.